Unique monument at the heart of Thessaloniki

A strange secret, a unique monument lies at the heart of Thessaloniki at the Square Antigonidon. Behind the construction metal fences on the northeast side of the square is a unique treasure, which was well hidden for centuries. The uniquely beautiful temple of the goddess Aphrodite was erected in the square of the Sacreds in the area which is now the square of Antigonidon. The discovery from the 6th century BC was carried to Thessaloniki by King Aineias (Founder of the city of Aineia). Today this location is the suburbs of the city of Michaniona.

In any other corner of the world, the news of such wealth would mobilize stakeholders and citizens. Unfortunately, the incredible historic value of this monument is in danger because it is located on property where apartments are due to be built. The monument is likely to provide the foundation of this apartment structure, despite the mobilization of citizens of the neighborhood surrounding the square.
The monuments is a national heritage and belongs to all future generations of Greeks. It is also a unique attraction for the city of Thessaloniki, in which there are no other Greek monuments. At a time when our country relies on heavy industry and tourism, the corrupt politicians do not care to save one of the greatest treasures of antiquity, which will attract tourists to the second largest city in the country.
The Late Archaic temple was dedicated to the goddess Aphrodite. We know this by the excavation fragments found all over the city and from the excavation fragments found on this property during the construction of the apartment foundation. This Ionic architectural style is found all over the city of Thessaloniki. Most of the ruins were excavated in 1936 during the construction of the apartments foundation which is located at the intersection of Crystal street and Government street
The area now known to us as government House was known in Roman times as the site of the sacred, where there was a concentration of temples and shrines. In 2000, on the occasion of the demolition of a two story building on land locate on Andigonidon square, the archaeologist A. Tassios excavated this rich hidden history of our city. Tassios excavated the temple of Aphrodite, statues of Grecian-Roman times, and many architectural fragments. The columns of the temple which reach 7 meters in height, along with many other treasures are now exhibited in the hall of the Archaeological Museum of Thessaloniki thanks to the efforts of the archeologists and the officers of the 16th department of Prehistoric and Classical Antiquities.

The value of the monument

George Karadedos, associate professor at Aristotle University, told journalist Stelina Margaritidou, “This is a unique finding most of which is exhibited in the Archaeological Museum of Thessaloniki.” The height of the columns reaches seven meters and realistically cannot be exhibited in any exhibit halls of the museum in order to highlight the exact size. We know that the rest of the temple continues west under the pavement of the streets of Governors Square and Antigonidon Square. The architectural and artistic value of the temple is immense. The temple can be saved and honored as part of Greece’s rich history if its importance is realized and respected by the government. Cultural pride and history must be preserved and valued. Only one third of the possible artifacts have been excavated from this site.
The Greek Government’s agenda to entomb and conceal the Temple:The initial decision of the Central Archaeological Council, shortly after the excavation of the monument, was to expropriate the land and proceed with the excavation of the Temple. Later, the decision was revised and the Council decided to keep the basement of the apartment building under construction. Two years ago the fate of the temple was discussed again at the CAC (Central Archeological Council) and was given positive votes for the expropriation of land, since this time the issue has been “frozen.”
The issue of expropriation, after opposition from the owners of the land, was to be discussed on April 13, 2011 at a meeting of the Committee of the Ministry of Culture Receipts, but was postponed in the absence of a quorum until after Winter holidays. If the expropriation is rejected and the opposition accepted, the temple will remain buried and a national treasure will be left unseen.
Source: http://www.facebook.com/groups/231374096916622

Ναός της Αφροδίτης, ο Παρθενώνας της Θεσσαλονίκης

Ένα παράξενο μυστικό, ένα μοναδικό μνημείο, κρύβεται στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Αντιγονιδών. Πίσω από τις λαμαρίνες στην βορειοανατολική πλευρά της πλατείας υπάρχει ένας μοναδικός θησαυρός, που ήταν καλά κρυμμένος για αιώνες. Ο μοναδικής ομορφιάς Ναός της θεάς Αφροδίτης που είχε στηθεί στην πλατεία των Ιερών, δηλαδή στον χώρο που βρίσκεται σήμερα η πλατεία Αντιγονιδών. Ένα σπάνιο εύρημα του 6ου αι. πΧ που μεταφέρθηκε στην πόλη από την Αίνεια, την πόλη που ίδρυσε ο Αινείας έξω από τη Μηχανιώνα.

Σε κάθε άλλη γωνιά του πλανήτη η είδηση και μόνο ενός ενδεχόμενου τέτοιου πλούτου θα είχε κινητοποιήσει φορείς και πολίτες . Δυστυχώς το ασύλληπτης αξίας αυτό εύρημα απειλείται να αποτελέσει θεμέλιο πολυκατοικίας, παρά την κινητοποίηση των πολιτών της συνοικίας πέριξ της πλατείας. Το μνημείο αποτελεί Εθνική κληρονομιά και ανήκει σε όλες τις επόμενες γενιές των Ελλήνων. Επίσης αποτελεί μοναδικό αξιοθέατο για την πόλη της Θεσσαλονίκης, στην οποία δεν αναδείχτηκαν άλλα Ελληνικά μνημεία.

Σε μία εποχή που το κράτος μας διαδίδει τα περί βαριάς βιομηχανίας του τουρισμού, δεν φροντίζει στην ανάδειξη ενός από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της αρχαιότητας, που θα αποτελέσει πόλο έλξης τουριστών. Ένας θησαυρός ο οποίος μάλιστα βρίσκετε στην δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας.

Πότε και πώς ανακαλύφθηκε ο ναός;

Ο υστεροαρχαϊκός ναός, αφιερωμένος στη Θεά Αφροδίτη, ήταν γνωστός από τα διάσπαρτα στην πόλη της Θεσσαλονίκης ιωνικά αρχιτεκτονικά μέλη του, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από την εκσκαφή των θεμελίων που έγινε το 1936 για την ανέγερση διώροφης οικοδομής στο οικόπεδο που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Κρυστάλλη και Διοικητηρίου.

Η περιοχή που τώρα πια ονομάζεται Διοικητήριο ήταν γνωστή στους ρωμαϊκούς χρόνους της πόλης ως περιοχή των ιερών, αφού εκεί ήταν συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι ναοί και ιερά. Το 2000 με την ευκαιρία της κατεδάφισης της διώροφης οικοδομής σε οικόπεδο που βρίσκεται στην πλατεία Αντιγονιδών, πραγματοποιήθηκε ανασκαφή από την αρχαιολόγο Α.Τασιά, η οποία ξανάφερε στο φως την κρυμμένη πλούσια ιστορία της πόλης. Αποκαλύφθηκε τότε το ανατολικό τμήμα της κρηπίδας του συγκεκριμένου ναού, αγάλματα των ελληνορωμαϊκών χρόνων και πλήθος θραυσμάτων αρχιτεκτονικών μελών. Οι κίονες του ναού οι οποίοι φθάνουν τα 7 μέτρα σε ύψος, όπως και πολλά από τα ευρήματα, χάρη και στις προσπάθειες των αρχαιολόγων της ΣΤ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και των υπευθύνων του Αρχαιολογικού Μουσείου, εκτίθενται σήμερα σε αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου της Θεσσαλονίκης. Ο υπόλοιπος ναός συνεχίζει δυτικά κάτω από την πλατεία Αντιγονιδών και συγκεκριμένα στη θέση που σήμερα παρκάρουν παράνομα αυτοκίνητα.

Η αξία του μνημείου.

Όπως ανέφερε στη δημοσιογράφο Στελίνα Μαργαριτίδου ο αρχιτέκτονας αρχαιολόγος, αναπληρωτής καθηγητής στο ΑΠΘ, κ. Γιώργος Καραδέδος:
«Πρόκειται για ένα εύρημα μοναδικό στο είδος του, μεγάλο μέρος του οποίου εκτίθεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Το ύψος των κιόνων του φθάνει τα επτά μέτρα και όπως είναι φυσικό, δεν μπορούν υπό τις παρούσες συνθήκες μέσα σε μια αίθουσα μουσείου να εκτεθούν έτσι ώστε να αναδεικνύεται το ακριβές μέγεθός του. Γνωρίζουμε ότι ο υπόλοιπος ναός συνεχίζει δυτικά κάτω από το οδόστρωμα της οδού Διοικητηρίου και της πλατείας Αντιγονιδών. Η αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική αξία του ναού είναι μεγάλη και η εικόνα του μπορεί να βελτιωθεί, ειδικά εάν σκεφτεί κάποιος ότι τα μέχρι τώρα ευρήματα αποτελούν μόνο το ένα τρίτο αυτών που μπορεί να προκύψουν από την ανασκαφή»

Από τη διεξοδική μελέτη των ανασκαφικών δεδομένων(4), των αρχιτεκτονικών μελών και της κρηπίδας του ναού και με δεδομένο ότι σήμερα ξέρουμε ότι η Θεσσαλονίκη δεν ταυτίζεται με τη Θέρμη, η οποία βρίσκονταν προς το Καραμπουρνάκι, οδηγούμαστε με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι ο υστεροαρχαϊκός ναός της Θεσσαλονίκης αποτελεί ανασύνθεση από αρχιτεκτονικά μέλη που προέρχονται από δύο τουλάχιστον αρχαϊκά μνημεία, τα οποία μεταφέρθηκαν από άλλη περιοχή στο χώρο των Ιερών της Θεσσαλονίκης, δίπλα στο Σαραπείο, στον 1ο μ.Χ. αιώνα, για να φιλοξενήσουν λατρεία αυτοκρατόρων, Δία Αιγιόχου και Θεάς Ρώμης, όπως προκύπτει από τα τέσσερα αγάλματα που βρέθηκαν μέσα στο ναό. Σε αρκετά από τα αρχιτεκτονικά μέλη διακρίνονται επεμβάσεις από τους ρωμαίους τεχνίτες για να τα προσαρμόσουν στην ανασύνθεση του ναού, ενώ τα τμήματα τα οποία έλλειπαν ανακατασκευάσθηκαν ως πιστά αντίγραφα των αυθεντικών. Με αυτά τα δεδομένα ο ναός της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να συμπεριληφθεί στην κατηγορία των «περιπλανώμενων ναών», η οποία αριθμεί αρκετά παραδείγματα κυρίως από την Αττική, περίπου στην ίδια περίοδο, για πολιτικούς λόγους.

 

Το σενάριο της Αίνειας

Ο καθηγητής Ε. Βουτυράς υποστήριξε ότι ο ένας από τους ναούς από τους οποίους μεταφέρθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη στη Θεσσαλονίκη θα μπορούσε να βρίσκεται στην Αίνεια (δίπλα στη Μηχανιώνα), όπου τεκμηριωμένα από αρχαίες πηγές (Διονύσιος Αλικαρνασσεύς)(6) υπήρχε αρχαϊκός ναός της Αφροδίτης. Είναι πολύ πιθανό οι Θεσσαλονικείς, για να εξευμενίσουν τον Οκταβιανό (θετό γιό του Ιουλίου Καίσαρα), ο οποίος στο Άκτιο νίκησε τον Αντώνιο, με το μέρος του οποίου είχαν ταχθεί, να μετέφεραν το λαμπρό ναό της Αφροδίτης από την Αίνεια στη Θεσσαλονίκη, όπου λατρεύτηκε ο Ιούλιος Καίσαρας στο ναό της μυθικής προγόνου του Αφροδίτης μητέρας του Αινεία, γενάρχη του γένους των Ιούλων. Άσχετα από την ορθότητα αυτής της άποψης, γεγονός είναι ότι στη ρωμαϊκή περίοδο ο μεταφερμένος ναός φιλοξένησε λατρεία αυτοκρατόρων, Διός Αιγιόχου και Θεάς Ρώμης.
Από τον αρχαϊκό ναό της Θεσσαλονίκης, όπως αυτός ανασυντέθηκε στη ρωμαϊκή εποχή, σώζονται η υψηλή βαθμιδωτή κρηπίδα και πλήθος από αρχιτεκτονικά μέλη (κιονόκρανα, βάσεις κιόνων, θραύσματα κιόνων, τμήματα γείσων με ιωνικά ωά, υδρορροή σε μορφή λεοντοκεφαλής και πολλά θραύσματα από το κατάκοσμο περιθύρωμα της ανατολικής θύρας.
Παρά την αποσπασματική αποκάλυψη της κρηπίδας γνωρίζουμε το πλάτος του ναού, το οποίο είναι 13,35 μέτρα, όχι όμως και το μήκος του, καθώς ο ναός επεκτείνεται κάτω από την πλατεία. Με τα στοιχεία που διαθέτουμε μέχρι σήμερα και τις πληροφορίες που αντλούμε από το ανασκαμμένο τμήμα της κάτοψης του ναού, επιχειρήθηκε η γραφική αναπαράσταση της μορφής του, όπως αυτή ήταν στη ρωμαϊκή εποχή, και φυσικά με αρκετές παραδοχές, καθώς η ανασκαφή του μνημείου δεν έχει ολοκληρωθεί.

 

Ο ναός

Ο ναός είναι εν παραστάσει, περίπτερος, εξάστυλος. Δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των κιόνων στις μακριές όψεις καθώς είναι άγνωστο ακόμη το συνολικό μήκος του. Το καθαρό ύψος των κιόνων ξεπερνά τα 7 μέτρα, ενώ το συνολικό ύψος του ναού έφθανε τα 14 μέτρα. Η ανασύνθεση του ναού, όπως ήδη αναφέρθηκε πραγματοποιήθηκε στον 1ο μ.Χ. αιώνα. Το ένα από τα δύο μνημεία από τα οποία μεταφέρθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη στη Θεσσαλονίκη, χρονολογείται με βάση τα στυλιστικά στοιχεία, στο τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα. Το δεύτερο μνημείο χρονολογείται στις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα.
Η αποσπασματική αποκάλυψη του αρχαϊκού της Θεσσαλονίκης, η κάλυψη σημαντικού τμήματός του από την πλατεία Αντιγονιδών και η μη απαλλοτρίωση του οικοπέδου, που καθιστούν, προς το παρόν, αδύνατη την αναστήλωσή του “in situ”, οδήγησαν το 1966 στην απόφαση τα ταυτισμένα αρχιτεκτονικά μέλη του να εκτεθούν στο αρχαιολογικό μουσείο της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της επανέκθεσής του, με τέτοιο τρόπο ώστε ο επισκέπτης να τα αντιλαμβάνεται με συνθήκες όσο γίνεται πιο κοντινές σε αυτές που τα αντιλαμβανόταν ο αρχαίος επισκέπτης του ναού.

Πηγή: Thessaloniki Arts & Culture

Protected by Security by CleanTalk